Na een maandenlange politieke en staatsrechtelijke discussie over de toekomst van het parlement, afgesloten met een levendig debat afgelopen vrijdag in de plenaire zaal van de Tweede Kamer, werd de fractie Domstad Liberaal van de Universiteit Utrecht door de jury uitgeroepen tot winnaar van het Studentenparlement 2014/2015.
Aan deze editie van dit tweejaarlijkse evenement, waarin de parlementaire behandeling van een wetsvoorstel wordt gesimuleerd, namen negen fracties bestaande uit studenten van alle Nederlandse rechtenfaculteiten deel.
Wetsvoorstel: terugzendrecht en rechtstreekse verkiezing Eerste Kamer
Het plenaire debat op vrijdag 29 mei 2015 vormde de afsluiting van de behandeling van een fictief wetsvoorstel, dat in oktober 2014 werd ingediend door een regering die dit jaar bestond uit prof. dr. Gert Jan Veerman (Universiteit Maastricht), prof. mr. Remco Nehmelman (Universiteit Utrecht) en prof. dr. Anne Meuwese (Tilburg University). Het voorstel betrof een herziening van de Grondwet, waarmee de verhouding tussen Tweede en Eerste Kamer ingrijpend gewijzigd zou worden. Voortaan zou de Eerste Kamer niet langer wetsvoorstellen kunnen blokkeren, maar slechts met een tweederde meerderheid kunnen terugzenden naar de Tweede Kamer. Ook zouden de leden van de Eerste Kamer rechtstreeks verkozen worden, tegelijkertijd met de verkiezing voor de leden van de Tweede Kamer.
Schriftelijke ronde
Zoals gebruikelijk kregen de studententeams middels loting een politieke kleur toegewezen, waarmee zij, begeleid door docenten staatsrecht van hun faculteit, onder een zelfgekozen naam als fracties deelnamen aan de behandeling van het wetsvoorstel in het Studentenparlement. De behandeling ving aan met een schriftelijke ronde, waarin de fracties hun inbreng leverden voor het zogenaamde Verslag. Het Verslag telt in totaal maar liefst 70 pagina’s waarin de fracties het voorstel onder andere beoordelen op zijn staatsrechtelijke merites en daarover vragen stellen aan de regering. Hierop reageerde de regering middels een Nota naar aanleiding van het Verslag.
Afsluitend debat
Op vrijdag 29 mei troffen de fracties en de regering elkaar voor de mondelinge behandeling van het wetsvoorstel. Het debat, bestaande uit twee termijnen voor zowel de fracties als de regering, vond traditiegetrouw plaats in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Voorzitter was CDA-Kamerlid Michel Rog, die werd bijgestaan door griffiers van de vaste Kamercommissie voor OCW. Medewerkers van het Bureau Wetgeving van de Tweede Kamer ondersteunden de fracties bij de formulering van amendementen en moties.
Via de interuptiemicrofoon werd door de fracties stevig en op hoog niveau gediscussieerd over de definitie van het begrip ‘kwaliteit’, de haalbaarheid van ingediende amendementen, de voor- en nadelen van een tweekamerstelsel, de invoering van directe verkiezingen voor de Eerste Kamer, de verenigbaarheid van het wetsvoorstel met de Kieswet en het EVRM. Ook de regering kreeg de nodige kritische opmerkingen, maar hield vast aan haar wetsvoorstel. Overigens was niet alleen de inhoud, maar ook de te volgen procedure was regelmatig onderwerp van discussie. Zo ontstond snel na aanvang een zogenaamd ordedebat over de vraag of een amendement ingediend door één van de fracties wel toelaatbaar was op grond van het Reglement van Orde.
Aan het eind van het debat volgden de stemmingen. De fracties stemden over dertien van de ingediende amendementen en vijf moties, die een goed beeld gaven van de uiteenlopende opvattingen in het verdeelde politieke landschap, maar in een aantal gevallen ook blijk gaven van de bereidheid tot samenwerking. Daarna werd het wetsvoorstel zelf in stemming gebracht. De regering bleek de steun te hebben van de meerderheid van de fracties, waarmee het voorstel werd aangenomen.
Winnaar
De jury, bestaande uit prof. mr. Job Cohen (oud-fractievoorzitter PvdA en hoogleraar Universiteit Leiden), mr. Marc Chavannes (NRC Handelsblad en oud-hoogleraar Rijksuniversiteit Groningen) en mr. Yvonne Timmerman-Buck (oud-voorzitter Eerste Kamer), koos uiteindelijk de Utrechtse fractie Domstad Liberaal uit tot winnaar van het Studentenparlement. Juryvoorzitter Job Cohen prees de leden van het Utrechtse team voor zowel hun schriftelijke bijdrage, hun beheersing van het politieke spel alsmede hun debatvaardigheden. De komende twee jaar mogen zij zich de trotse houders van de Zilveren Thorbeckepenning van de Staatsrechtkring noemen. De Utrechtse fractie werd gevormd door Casper Dekker (voorzitter), Arie Vonk Noordegraaf (secretaris), Hans Balfoort, Manon Julicher, Emma van der Ploeg, Jimmy Rijken en Sybren Straatsma. Zij werden begeleid door mr. dr. Jan Willem van Rossem en mr. dr. Wytze van der Woude.
Over het Studentenparlement
Meer informatie over het Studentenparlement, het wetsvoorstel en de deelnemende fracties is te vinden op www.staatsrechtkring.nl/studentenparlement. Bekijk ook het programma van 29 mei (pdf). Een fotoverslag is te vinden op deze pagina (foto’s: Peter van der Meer, fotografie Speer). EénVandaag maakte een radioverslag van het afsluitende debat, met onder meer interviews met de voorzitter, deelnemers en leden van de jury. Zie ook het blogbericht van de voorzitter, Michiel Rog.
Het Studentenparlement is een initiatief van de Staatsrechtkring en werd deze keer georganiseerd door de capaciteitsgroep Publiekrecht van de Universiteit Maastricht in samenwerking met het Montesquieu Instituut Maastricht, de Tweede Kamer der Staten-Generaal en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De volgende editie van het Studentenparlement vindt plaats in het collegejaar 2016/2017 en zal worden georganiseerd door de winnende faculteit van dit jaar, de Universiteit Utrecht.