Na een enerverend plenair debat in het Studentenparlement 2016/2017 over een grondwettelijke regeling voor terrorismebestrijding werd de fractie Verbonden van Boven van de Rijksuniversiteit Groningen uitgeroepen tot winnaar van de Zilveren Thorbeckepenning.
Aan deze editie van dit tweejaarlijkse evenement, waarin de parlementaire behandeling van een wetsvoorstel wordt gesimuleerd, namen studententeams van acht Nederlandse rechtenfaculteiten deel. Op vrijdag 19 mei 2017 vond het afsluitende debat plaats in de plenaire zaal van de Tweede Kamer.
Wetsvoorstel: nieuwe noodbevoegdheden voor regering tegen terrorisme
In het Studentenparlement werd een fictief wetsvoorstel behandeld dat in oktober 2016 werd ingediend door een ‘regering’ bestaande uit prof. mr. Aalt Willem Heringa (Universiteit Maastricht), prof. mr. Janneke Gerards (Universiteit Utrecht) en dr. Pien van den Eijnden (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Dit Grondwetsvoorstel regelt dat de regering zelfstandig kan beslissen tot het uitroepen van de noodtoestand in geval van een acute terrorismedreiging of -activiteit, zodat snel maatregelen kunnen worden genomen. Hierbij mag de regering afwijken van een aantal grondrechten en mogen tevens instructies worden gegeven aan commissarissen van de koning en burgemeesters die nodig zijn om de terroristische dreiging of activiteit ongedaan te maken. Tegelijkertijd worden waarborgen voorgesteld voor betrokkenheid van de volksvertegenwoordiging bij het beëindigen van de noodtoestand.
Schriftelijke ronde
Door middel van loting kregen de studententeams een politieke kleur toegewezen, waarmee zij, begeleid door staatsrechtdocenten van hun faculteit, onder een zelfgekozen naam deelnamen aan de behandeling van het wetsvoorstel in het Studentenparlement. De behandeling begon met een schriftelijke ronde, waarin de fracties hun inbreng leverden. Het Verslag telde ruim 70 pagina’s waarin de fracties talloze vragen stelden aan de regering over de noodzaak van het voorstel, de inhoudelijke vormgeving en de procedurele waarborgen. Hierop reageerde de regering middels een Nota naar aanleiding van het Verslag.
Afsluitend debat
Op vrijdag 19 mei 2017 troffen de fracties en de regering elkaar voor de mondelinge behandeling van het wetsvoorstel. Het debat, bestaande uit twee termijnen voor zowel de fracties als de regering, vond traditiegetrouw plaats in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Voorzitter was voormalig D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya, die werd bijgestaan door griffiers van de vaste Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie. Bureau Wetgeving van de Tweede Kamer ondersteunde de fracties bij de formulering van amendementen. De fracties bevroegen elkaar scherp op hun standpunten en de talloze amendementen die werden ingediend. Ook de regering werd hierop kritisch bevraagd, waarbij vooral de parlementaire betrokkenheid bij een noodtoestand centraal stond. Mede gelet op het grote aantal amendementen, ook van de coalitiefracties, was het de vraag of het wetsvoorstel zou worden aangenomen. Een ordevoorstel om daarom een derde debattermijn te houden, haalde het echter niet. Bij de stemmingen bleek uiteindelijk dat het wetsvoorstel toch op voldoende steun van de coalitie kon rekenen, al werd ook een aantal amendementen en moties aangenomen of door de regering overgenomen.
Winnaar
De jury, bestaande uit mr. Herman Tjeenk Willink (voormalig vice-president Raad van State), prof. dr. Erwin Muller (hoogleraar en vice-voorzitter Onderzoeksraad voor Veiligheid) en Remko Theulings (politiek verslaggever EenVandaag), riep uiteindelijk de fractie Verbonden van Boven van de Rijksuniversiteit Groningen uit tot winnaar van deze editie van het Studentenparlement. Juryvoorzitter Tjeenk Willink prees de leden van het Groningse team voor hun consequente inhoudelijke lijn en de kwaliteit van hun schriftelijke bijdragen, debatvaardigheden en beheersing van het politieke spel. De komende twee jaar mogen zij zich de trotse houders van de Zilveren Thorbeckepenning van de Staatsrechtkring noemen.
De Groningse fractie werd gevormd door Sietske de Wijs (voorzitter), Maret van Straalen (secretaris), Dorien Bakker, Arte Brueren, Maaike Feenstra, Maarten van der Laan, Wybrand van der Meulen en Sophie Perlot. Zij werden begeleid door prof. mr. Solke Munneke en prof. mr. Hans Engels.
Over het Studentenparlement
Meer informatie over het Studentenparlement, het wetsvoorstel en de deelnemende fracties is te vinden op www.staatsrechtkring.nl/studentenparlement. Bekijk ook het programma van 19 mei (pdf). Een fotoverslag staat op deze pagina.
Het Studentenparlement is een initiatief van de Staatsrechtkring en vindt plaats in samenwerking met de Tweede Kamer der Staten-Generaal en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De organisatie was dit jaar in handen van het Departement Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht. De volgende editie van het Studentenparlement vindt plaats in het collegejaar 2018/2019 en zal worden georganiseerd door de winnende faculteit van dit jaar, de Rijksuniversiteit Groningen.